Rozmowa z prof. Tadeuszem Słomką, Rektorem Akademii Górniczo- Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie

Rektor AGH, prof. Tadeusz Słomka, fot. KSAF AGH

Brał Pan udział w IV Światowym Zjeździe Inżynierów Polskich Krakowie. Proszę ocenić znaczenie tego wydarzenia dla rozwoju współpracy polskich inżynierów z uczelniami, instytutami badawczymi i innowacyjnymi przedsiębiorstwami z całego świata.

IV Światowy Zjazd Inżynierów Polskich to wy­darzenie, które doskonale wpisuje się w szeroką współpracę międzynarodową. Zjazd jest okazją do wymiany doświadczeń i nawiązania wielu interesujących kontaktów z inżynierami polskich uczelni pracującymi za granicą.
Dla środowiska akademickiego bardzo ważne jest stałe poszerzanie współpracy. Dlatego właśnie musimy pamiętać, że dwustronne kontakty i inicjatywy wymagają stałej pielęgnacji i regu­larnej pracy. Akademia Górniczo-Hutnicza od lat przywiązuje wagę do wszelkich porozumień międzynarodowych. Wdrożenie badań i komer­cjalizacja ich wyników to kluczowe zadanie takich jednostek jak Centrum Transferu Technologii, czyli jednostki odpowiedzialnej w głównej mierze za transfer innowacyjnych technologii z AGH do przedsiębiorców i innych instytucji zewnętrznych.
Ważną rolę w transferze technologii pełni powo­łana w 2010 roku spółka Krakowskie Centrum Innowacyjnych Technologii INNOAGH ze 100% udziałem Akademii Górniczo-Hutniczej. Misją INNOAGH jest tworzenie startupów techno­logicznych, a tym samym rozwijanie biznesu opartego na wiedzy i nowoczesnych technolo­giach. Zadaniem jednostki jest komercjalizacja pośrednia wyników badań naukowych i prac rozwojowych realizowanych w AGH. INNOAGH wspiera wynalazców w tworzeniu tzw. spółek spin-off, bazujących na innowacyjnych akade­mickich technologiach i wynalazkach.

Krakowskie Centrum Innowacyjnych Technolo­gii INNOAGH zostało również powołane w celu budowania trwałej współpracy pomiędzy nauką a biznesem. Dzięki współpracy z różnymi insty­tucjami oraz ekspertami skutecznie udaje nam się łączyć zaawansowane technologie i wiedzę powstałą w uczelni z potrzebami przemysłu.
Na bazie własności intelektualnej AGH powstało dotychczas kilkanaście eksperckich i technolo­gicznych firm. Kluczowymi udziałowcami tych spółek są naukowcy, doktoranci oraz studenci naszej uczelni.
Współpraca AGH z biznesem i przemysłem to w tym momencie jedno z kół zamachowych naszej działalności. Korzyści z tego są obopólne. Zawierane umowy procentują m.in. wspólną realizacją projektów badawczo-rozwojowych, wymianą kadry między uczelnią a firmami, orga­nizacją staży i praktyk dla studentów czy posze­rzeniem oferty zajęć prowadzonych przez prakty­ków z firm. Wiele przestrzeni laboratoryjnych na uczelni to pracownie wyposażane w ramach umów z firmami. Współpraca tego typu również przyczynia się do wzrostu innowacyjności.

Uczestniczymy w IV rewolucji przemy­słowej na świecie (Industry 4.0). Jak ta rewolucja przebiega w polskiej gospodarce, czy Pana zdaniem dobrze wykorzystuje ona tę ogromną szansę rozwoju?

IV rewolucja przemysłowa trwa. Zmiany związane z komercyjnym wykorzystywaniem najnowszych zdobyczy technologii: cyfryzacja, sztuczna inteligencja, sensory, biomateriały, możliwości analizy gigantycznych ilości danych – istotnie wpływają na sposoby wytwarzania. Nie omija ona również Polski. Jesteśmy świadkami początku czwartej rewolucji przemysłowej i to najwyższy czas nie tylko na przygotowanie się do zmian, ale przede wszystkim do czynnego włączenia się w ich tworzenie. Jestem prze­konany, że to właśnie uczelnie, szczególnie te techniczne, odegrają w tych zmianach istotną rolę. To właśnie tu kształci się wykwalifikowa­ną kadrę inżynierską, która będzie budować obraz współczesnego przemysłu i gospodarki. Krajowa gospodarka wiąż potrzebuje inżynierów. Widzimy to chociażby po ogromnym zapo­trzebowaniu, jakie sygnalizują nam przedsta­wiciele firm i zakłady przemysłowe, z którymi współpracujemy. W ostatnich latach najbardziej rozchwytywani są oczywiście specjaliści z zakre­su informatyki i wszelkich dyscyplin okołoinfor­matycznych, w tym telekomunikacyjnych. Poszu­kiwani są także absolwenci takich specjalności jak: mechanika i budowa maszyn, mechatronika, automatyka i robotyka, elektrotechnika. Z roku na rok pojawiają się także nowe potrzeby, którym wychodzimy naprzeciw: cyberbezpieczeństwo, kryminalistyka, fizyka medyczna, inżynieria bio­medyczna i wiele innych. Oczywiście gospodarka będzie potrzebować coraz więcej absolwentów studiów inżynierskich. Rozwój kraju to jednak nie tylko rozwój gospodarki i równie potrzebni są absolwenci kierunków humanistycznych i spo­łecznych. Państwo może oczywiście regulować podaż miejsc na różnych typach kierunków, ale to młodzi ludzie decydują o wyborze zgodnym z ich zainteresowaniami.

Współczesny przemysł, ale także i cały rynek pracy, potrzebuje w dzisiejszych czasach pra­cowników bardzo „elastycznych” z poszerzonym zakresem tzw. miękkich kompetencji. Z jednej strony nasi inżynierowie i absolwenci są mocno wyspecjalizowani, ale z drugiej strony wiemy, że firmy wciąż oczekują od nich poszerzania horyzontów i gotowości na podjęcie całkiem no­wych wyzwań zawodowych. Dlatego właśnie tak dużym zainteresowaniem cieszą się studia pody­plomowe oferowane przez AGH. W naszej ofercie mamy ponad sto kierunków takich studiów.

Jaki jest wkład Akademii Górniczo Hut­niczej w rozwój Przemysłu 4.0 w Polsce? Proszę ocenić współpracę AGH z biznesem w zakresie upowszechniania innowacyj­nych rozwiązań. Jakie Pan widzi najwięk­sze bariery w rozwoju takiej współpracy?

Zadaniem uczelni technicznych jest wsparcie procesów komercjalizacji i transferu inno­wacyjnych technologii i wiedzy. Działamy w obszarze wykorzystania zdobyczy nauki w otoczeniu społeczno-gospodarczym, ochrony własności intelektualnej oraz obsługi i finanso­wania transferu technologii. Współpracujemy ze środowiskiem przedsiębiorców i biznesu, niezależnie od ich wielkości i skali działania. Myślę, że dobre doświadczenia, które prakty­kujemy w AGH to przede wszystkim wzajemna świadomość potrzeb i możliwości oraz wzajemne zaufanie środowiska naukowego i przedsiębior­ców. Przekłada się to na wzrost innowacyjności i konkurencyjności gospodarki. Zwiększenie tej świadomości oraz zaufania uznajemy za jeden z głównych celów naszej działalności w obszarze transferu technologii.

Szkoły wyższe pełnią aktualnie zupełnie inną rolę niż jeszcze kilkanaście lat temu. Nowoczesna uczelnia to przede wszystkim wysoka jakość kształcenia, prowadzenie badań na światowym poziomie, ale także nakreślanie świadomo­ści społecznej odpowiedzialności. W trakcie czwartej rewolucji przemysłowej uniwersytety powinny realizować tzw. trzecią misję, czyli tworzenie forum społecznej aktywności poprzez interdyscyplinarną współpracę m.in. z organizacjami pozarządowymi, instytutami naukowymi, przedsiębiorstwami krajowymi jak i zagranicznymi. Współpraca ta przyczynia się do rozwoju kompetencji kluczowych, odpowia­dających potrzebom rynku pracy, gospodarki i społeczeństwa.

Proszę ocenić jakie najważniejsze wyzwa­nia stoją przed Akademią Górniczo-Hut­niczą w Krakowie w najbliższych latach i w jakim stopniu udaje się je realizować?

Najważniejszym i zarazem najbliższym wyzwa­niem będzie dostosowanie oferty kształcenia do bardzo dynamicznie zmieniającego się rynku pracy. W szczególności w zakresie konieczności stymulowania rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Szkolnictwo wyższe musi skutecznie reagować na potrzeby rynkowe, zwiększając umiejętności i kapitał ludzki w Europie, a także w większym stopniu przyczyniając się do wzrostu gospodarczego. W tym celu musi zadbać o to, by modernizacja skupiała się na synergiach między edukacją, badaniami, innowacjami i zatrud­nieniem. To pozwoli tworzyć więzi między instytucjami szkolnictwa wyższego a otoczeniem społeczno-gospodarczym oraz wdrażać innowa­cyjne technologie w zgodzie z zasadą zrównowa­żonego rozwoju.