Coraz częściej nie tylko duże przedsiębiorstwa i publiczne korporacje, ale również mniejsze zakłady są zobowiązane do regularnego raportowania wskaźników ESG. Czynniki te stają się kluczowe, szczególnie jeśli firma jest częścią łańcucha dostaw większych korporacji lub działa w sektorach wrażliwych na aspekty środowiskowe i społeczne. Rozmawiamy z Adrianem Stelmachem, CEO firmy explitia, o tym, czym są czynniki ESG i w jaki sposób technologia pomaga w ich optymalizacji.
Czynniki ESG mają na celu promowanie zrównoważonego rozwoju i zmniejszanie negatywnego wpływu działalności gospodarczej na środowisko i społeczeństwo. Czym dokładnie powinny przejawiać się poszczególne aspekty?
Można powiedzieć, że ESG określa strategię zrównoważonego rozwoju organizacji w 3 obszarach – środowiskowym, społecznym i zarządczym.
„E” (ang. environmental) odnosi się do działań firmy na rzecz ochrony środowiska, np. redukcji zużycia mediów, przykładowo energii eklektycznej, zmniejszenie konieczności wykorzystania papieru czy wsparcie recyklingu.
„S” (ang. social) odzwierciedla wpływ firmy na społeczność – jak traktuje ona pracowników oraz w jaki sposób przyczynia się do rozwoju lokalnej gospodarki.
„G” (ang. governance) dotyczy kultury korporacyjnej, budowania wartości i komunikacji między zarządem a pracownikami oraz klientami z naciskiem na misję i wizję organizacji.
Wyniki poszczególnych elementów ESG zaczynają już realnie wpływać na decyzje związane z podjęciem lub niepodjęciem współpracy biznesowej. Dlaczego te czynniki odgrywają tak istotną rolę?
Aspekty ESG pozwalają na swego rodzaju ocenę danego przedsiębiorstwa. Firma, niezależnie od tego, w jakiej branży działa, jest częścią pewnego systemu. Ma swoich klientów, pracowników i partnerów, o których musi dbać. Jeśli wskaźniki zrównoważonego rozwoju są wysokie, to łatwiej jest działać nad ewolucją tych obszarów. A przecież chcemy mieć coraz więcej zysków, współprac, czy nowych talentów. Młodzi ludzie, ale też inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę na to czy ich wartości pokrywają się z tymi, z którymi identyfikuje się firma.
Na co dzień firma explitia pomaga zakładom wytwórczym przejść przez drogę transformacji cyfrowej. Jakie największe wyzwania stoją przed firmami produkcyjnymi w zakresie strategii ESG?
Przede wszystkim, zakłady produkcyjne z definicji mają zawsze większą skalę – posiadają znaczną liczbę pracowników oraz wiele różnych maszyn i urządzeń. W tej branży dochodzi do wytwarzania największych ilości spalin, zużywania energii elektrycznej, czy gazu przez różnego typu procesy. Budynki trzeba ogrzać, zapewnić ludziom odpowiednie warunki pracy. Trudno wyobrazić sobie alternatywę takich działań. Istnieją jednak sposoby, aby te obszary optymalizować. Aspekt środowiskowy jest najłatwiejszy, ze względu na to, że jest najbardziej wymierny i porównywalny. Posiadając zaawansowaną technologię, jesteśmy w stanie dokładnie zmierzyć, gdzie i jakie ilości poszczególnych mediów są zużywane. Takie dane warto porównywać nie tylko z unijnymi standardami, ale także z konkurencją.
Jaki jest klucz do efektywnego monitorowania zużycia mediów i surowców w zakładzie produkcyjnym oraz jakie konkretnie korzyści można osiągnąć dzięki szczegółowej analizie i zarządzaniu tymi zasobami?
Im lepiej opomiarowany park maszynowy, tym łatwiejsze monitorowanie i dokumentowanie. Efektywnym poziomem – pod kątem możliwości biznesowych – jest moment, w którym wiemy, ile poszczególnych mediów i surowców zostało zużyte podczas produkcji jednego wyrobu. Jeśli potrafimy określić te wartości, zyskujemy możliwość określenia stanu bieżącej sytuacji i szybko podejmować skuteczniejsze decyzje, optymalizujące wszelkie aspekty działania zakładu. Do ich podejmowania nie wystarczy bazować na danych ogólnych, jak np. zużycie prądu w jednym miesiącu. W takim wypadku nie jesteśmy w stanie określić przyczyn różnic pomiędzy miesiącami.
Warto również pamiętać, że każde przedsiębiorstwo powinno dążyć do obniżania kosztów przy jednoczesnym zachowaniu lub nawet podnoszeniu jakości swoich produktów. Nowoczesne i szczegółowe działania stwarzają ogromny potencjał dla zakładów produkcyjnych – dzięki optymalizacjom to oni mogą zaproponować m.in.
· identyfikowalność procesu wytwórczego – a klienci chcą kupować od firm, które są transparentne w zakresie produktu;
· proponować niższe ceny, w przeciwieństwie do reszty rynku, która te ceny podnosi.
Firma zwiększa swoje zaufanie oraz marżowość. Staje się bardziej konkurencyjna i zyskuje nowych klientów.
A co z pozostałymi elementami ESG? Czy rozwiązania informatyczne wspierają również aspekty społeczne i zarządcze?
Tak, rozwiązania informatyczne również mogą być wsparciem aspektów społecznych i zarządczych. W kontekście społecznym, systemy monitorujące efektywność pracy i zadowolenie pracowników pozwalają na lepsze wykorzystanie ich potencjału. A automatyzacja powtarzających się zadań, np. w zakresie raportowania, zwiększa jakość pracy i komfort osób zatrudnionych.
Natomiast optymalne zarządzanie zmianą i transparentność są kluczowe dla zgodności działań z wartościami firmy. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na niezależne doradztwo technologiczne, które może pomóc w wyjaśnianiu pracownikom korzyści płynących ze zmian. Ponadto dostęp do realnych danych może wspierać liderów w podejmowaniu strategicznych decyzji biznesowych.
Systemy informatyczne są również pomocne w analizie, chociażby predyspozycji do pracy na danym stanowisku. Dzięki temu możliwe jest lepsze planowanie zadań. Istotne jest jednak, aby zarząd działał zgodnie ze swoją strategią i był transparentny w komunikacji z zespołem, informując o wszelkich zmianach i pozwalając pracownikom mieć wpływ na te zmiany. Transparentność i odpowiednie zarządzanie zmianą są niezbędne, aby pracownicy rozumieli cel wprowadzanych zmian i czuli się ich częścią.
Rozpoczynając drogę w kierunku zrównoważonego rozwoju i integracji praktyk ESG, jaki według Pana powinien być pierwszy, kluczowy krok i dlaczego jest on tak istotny?
Pierwszym krokiem w drodze do ESG jest audyt przeprowadzony przez niezależnego specjalistę, który oceni obecną sytuację firmy, w tym również maszyny oraz procesy dokumentowania. Następnie należy dokonać samooceny wyników tego audytu, decydując, czy akceptujemy stan obecny, czy planujemy zmiany. Jeśli zmiany są potrzebne, kluczowe jest opracowanie planu transformacji, szczególnie w obszarze środowiskowym, ze względu na potencjalne optymalizacje i rosnące koszty energii. Podsumowując, pierwsze kroki to przeprowadzenie audytu i złapanie sytuacji AS IS, rozliczenie z rzeczywistością oraz zbudowanie mapy transformacji ESG.
Czy wdrożenie rozwiązań zgodnych z ESG wiąże się z poniesieniem znacznych kosztów?
Prawdą jest, że wprowadzenie strategii ESG niesie ze sobą pewne koszty, ale przede wszystkim przynosi długoterminowe korzyści. Zawsze proponuję, aby klient spojrzał na to działanie nie tylko w kontekście cenowym, a również inwestycyjnym w ograniczanie kosztów produkcji, zwiększenia zadowolenia pracowników oraz klientów, wzrostu sprzedaży czy poprawy wizerunku firmy.
Cały proces warto sprowadzić do wiedzy, jakie są oczywiście koszty poszczególnych inwestycji, ale przede wszystkim – jakie są zwroty z tych wydatków. Dobrze stworzyć swego rodzaju punktację, która odpowie, w jak wielu aspektach inwestycja realnie zmieni firmę.
W jaki sposób wprowadzenie strategii ESG przekłada się na korzyści dla zakładu produkcyjnego, zarówno w wymiarze środowiskowym, społecznym, jak i strategicznym?
Przede wszystkim jest to kwestia ograniczania kosztów i dbałość o środowisko naturalne. Ponadto podnosimy zadowolenie pracowników i spełnienia zawodowego, co jednocześnie zaowocuje zmniejszeniem rotacyjności w firmie. Dodatkowo można to wykorzystać w działaniach marketingowych i sprzedażowych, dzięki czemu pozyskamy nowych klientów i zwiększamy swoją konkurencyjność. Ważna jest też na pewno poprawa jakości i efektywności produkcji oraz bezpieczeństwa pracy.
Czy może Pan zdradzić jakie działania zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju podejmowane są w firmie explitia?
Jako twórcy technologii cyfrowej, zdajemy sobie sprawę z jej roli w codziennym działaniu biura, dlatego aktywnie korzystamy z systemów, które sami wdrażamy. Mając na uwadze ochronę środowiska, staramy się ograniczać zużycie mediów i papieru, używając urządzeń energooszczędnych i wprowadzając elektroniczne podpisy w zarządzie.
W firmie explitia cieszymy się niską rotacją pracowników, co wynika m.in. z możliwości wyboru trybu i miejsca pracy oraz udziału w międzynarodowych szkoleniach i wielu innych, wspierających rozwój inicjatywach.
Angażujemy się również we wsparcie lokalnej społeczności, m.in. poprzez sponsoring drużyny piłki ręcznej czy programy praktyk i staży dla młodych talentów. W zarządzaniu jestem dumny z wypracowanych standardów. W każdym miesiącu spotykamy się całą firmą, aby omówić miniony okres i zaplanować najbliższą przyszłość. W naszej kulturze organizacyjnej panuje atmosfera wzajemnego szacunku, gdzie wszyscy pracownicy mówią do siebie na „ty” i mają możliwość współtworzenia strategii firmy. Regularnie monitorujemy zadowolenie pracowników, uwzględniając ich opinie w decyzjach. Dążymy do stworzenia otwartej i przyjaznej przestrzeni, gdzie każdy pracownik czuje się istotną częścią zespołu.
źródło: EXPLITIA S.A.
