Z dr. Michałem Sopińskim rektorem Akademii Wymiaru Sprawiedliwości, rozmawia Marcin Prynda

Zgodnie z art. 1 ustawy z dn. 14 kwietnia 2023 r. o zmianie nazwy uczelni służb państwowych nadzorowanej przez Ministra Sprawiedliwości i o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, z dniem 1 września 2023 r. Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości zmieniła nazwę na Akademia Wymiaru Sprawiedliwości.

Zmiana nazwy to wypracowany zespołowo sukces naukowy, którego efektem jest awans Uczelni do wyższej ligi uczelni akademickich i uzyskanie uprawnień do nadawania stopni doktora oraz doktora habilitowanego w dwóch dyscyplinach naukowych w pedagogice i naukach o bezpieczeństwie. Uzyskany status to kolejny krok w rozwoju naszej Uczelni, podniesienie jej statusu oraz prestiżu.

Mam nadzieję, że słuchacze Szkoły Doktorskiej będą pogłębiać polski dyskurs z zakresu penitencjarystyki, co przysłuży się wypracowywaniu coraz sprawniejszych mechanizmów bezpieczeństwa. To istotne, aby uczelnia mogła samodzielnie kształcić kadry Służby Więziennej, ponieważ przyszłe elity będą wyposażone zarówno w przygotowanie teoretyczne, jak i praktyczne.

To było bardzo intensywne pięć lat od momentu utworzenia naszej uczelni przez Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro, który wraz ze swoim zastępcą wiceministrem Marcinem Romanowskim przez cały czas bardzo mocno nas wspierał w wymiarze instytucjonalnym, organizacyjnym oraz dydaktycznym i naukowym.

Z uczelni scricte mundurowej szkolącej funkcjonariuszy Służby Więziennej rozwinęliśmy się i dziś tworzymy kadry dla całej administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości i organów bezpieczeństwa państwa.

Współcześnie działalność wyższej uczelni to nie tylko badania naukowe i kształcenie, ale także obecność w dyskursie publicznym. Jako uczelnia staramy się, żeby nasze działania miały konkretny wpływ na życie społeczno-gospodarcze i znaczący wpływ na wypracowywanie rozwiązań dobrych dla Polski. Nie tylko w obszarze wymiaru sprawiedliwości, czy Służby Więziennej ale też w kontekście integracji europejskiej. Mamy ku temu wyspecjalizowaną interdyscyplinarną jednostkę badań polityk europejskich, która organizuje m.in. międzynarodowe konferencje naukowe na temat prawodawstwa Unii Europejskiej, spójności tego prawa z prawem krajowym, ewentualnie jego kolizji. Jako uczelnia bardzo młoda jesteśmy stale obecni w dyskursie publicznym. Badania naszych naukowców są cytowane w ogólnopolskich mediach, tygodnikach opinii. To cieszy, ponieważ dziś miarą jakości uniwersytetu jest jego dostrzegalność i obecność w przestrzeni publicznej. Nie można się chować w wieży z kości słoniowej.

Problematykę bezpieczeństwa traktujemy bardzo szeroko i nieszablonowo. Wykorzystujemy przede wszystkim nasze korzenie, jesteśmy uczelnią służb mundurowych, Służba Więzienna jest trzecia największą formacją w systemie polskiego bezpieczeństwa. W naszej ofercie mamy m.in., zarządzanie kryzysowe i ochronę ludności, dowodzenie działaniami specjalnymi, zarządzanie jednostkami organizacyjnymi na wyższych stanowiskach kierowniczych, ekokryminologię czy mediację. Połączenie menedżerskich, wolnorynkowych metod zarządzania z klasycznym, mundurowym dowodzeniem jest czymś unikalnym w skali naszego kraju i pozwala uzyskać efekt synergii. Połączyć to co najlepsze ze sobą.

Akademia Wymiaru Sprawiedliwości posiada także uprawnienia do prowadzenia jednolitych studiów magisterskich na kierunku prawo i od 1 października 2021 roku kształci na stacjonarnych, bezpłatnych studiach prawniczych o profilu praktycznym. Prowadzone przez AWS studia prawnicze oferują studentom m.in.: praktyczny program nauczania, indywidualnych opiekunów naukowych, naukę prawniczych języków obcych, praktyki i staże, stypendia naukowe i socjalne, zakwaterowanie w akademiku oraz dostęp do podręczników on-line. Celem studiów jest kształcenie przyszłych prawników, którzy będą posiadali najwyższe kwalifikacje merytoryczne oraz odpowiednie standardy etyczne niezbędne do wykonywania zawodów prawniczych, zwłaszcza tych, które mają na celu służbę na rzecz Państwa Polskiego.

Jesteśmy także pierwszą uczelnią w Polsce, która zapewnia kompleksowe kształcenie aplikantów kuratorskich, zarówno w postaci stacjonarnego zajazdu, jak również

poprzez kształcenie na odległość. Nauka odbywa się poprzez udział w zajęciach prowadzonych przez doświadczoną kadrę dydaktyczną, posiadającą wyspecjalizowaną wiedzę z każdej dziedziny prawa, a także z psychologii i pedagogiki oraz w zakresie metodyki i pracy kuratora.

Jako uczelnia mundurowa przygotowujemy również funkcjonariuszy więziennictwa do realizacji zadań wynikających z ustawy o Służbie Więziennej. Kształcimy na kierunku Penitencjarystyka, a który przyjmujemy corocznie sześćdziesiąt osób. Mamy około trzech osób na jedno miejsce. Kandydaci oprócz wyników maturalnych muszą przejść testy sprawnościowe i testy psychologiczne. Z roku na rok, mimo znaczącego niżu demograficznego, nasi przyszli słuchacze osiągają coraz lepsze wyniki w rekrutacji. Nie dziwi to, ponieważ są to studia dające pewną pracę i określoną wizję kariery zawodowej. Po trzech latach wraz z uzyskaniem tytułu licencjata funkcjonariusz otrzymuje stopień młodszego chorążego, a po pięciu latach wraz z uzyskaniem tytułu magistra i zdaniem odpowiednich egzaminów sam Prezydent RP mianuje na pierwszy stopień oficerski podporucznika. To wielkie wyróżnienie, ponieważ kolejnym stopniem, na który mianuje prezydent, jest stopień generała. Ponadto mamy szeroką współpracę z klasami mundurowymi, liceami, szkołami ponadpodstawowymi. Widać, że coraz więcej młodych chłopców i dziewcząt wybiera klasy mundurowe, a następnie przyjeżdżając do naszego kampusu na praktyki, obozy certyfikacyjne, wybierają studia właśnie u nas.

Na Kampusie Mundurowym w Kaliszu rozpoczęliśmy znaczące inwestycje dwóch akademików i auli. Ich koszt to blisko 67 milionów złotych. Prace budowlane powinny potrwać trzy lata, co pokazuje dynamizm rozwoju nie tylko nauki w sensie intelektualnym, ale także tworzenie fizycznej przestrzeni do doskonalenia zarówno nauczania przez pracowników naukowych, jak i uczenia się przez studentów. Zmodernizuje to proces uzyskiwania kwalifikacji przez adeptów i stworzy im przestrzeń do wszechstronnego rozwoju.

Wchodzimy także do czołówki think tanków w obszarze bezpieczeństwa w polskim światku akademickim. Od początku stawiamy na pewien pluralizm nie zamykając się na żadne poglądy. Osobiście uważam, że uniwersytet, po łacinie „universitas”, to przede wszystkim wspólnota, wspólnota pewnych wartości, ale też wspólne wspieranie się i wspólne poszukiwanie prawdy. Jeżeli uczelnia przestaje poszukiwać prawdy, to staje się maszynką do tworzenia dyplomów. Dbamy bardzo mocno na etos służby.