Transformacja ciepłownictwa systemowego, czyli planowana zmiana paliwa na gazowe, to jedno z najważniejszych wyzwań stojących obecnie przed Polską Spółką Gazownictwa z GK PGNiG. PSG powołała specjalny departament, który już zajmuje się m.in. analizą opartego w większości na węglu rynku ciepłowniczego oraz zainaugurowała Program Transformacji Energetycznej.
Zgodnie z regulacjami unijnymi oraz przyjętą w lutym 2021 roku „Polityką Energetyczną Polski do 2040 r.”, gaz ziemny będzie paliwem pomostowym w transformacji energetycznej naszego kraju. PEP2040 zakłada m.in. odejście od spalania węgla w gospodarstwach domowych w miastach do 2030 r., na obszarach wiejskich do 2040 r. oraz wiele innych działań, które mają na celu poprawę jakości powietrza. Jednym z najważniejszych takich zadań jest zmniejszenie emisji płynącej z ciepłownictwa systemowego – w tym celu zmiana jego paliwa na gazowe.
Polska energetyka w obliczu transformacji energetycznej stoi przed ogromnym wyzwaniem, zwłaszcza w aspekcie energii cieplnej. Ciepłownictwo systemowe pokrywa aż 42% krajowego zapotrzebowania na ciepło, które poprzez sieć o długości ponad 21 tys. km dociera do prawie 15 mln odbiorców. W naszym kraju obecnie działa 420 konwencjonalnych przedsiębiorstw ciepłowniczych o mocy zamówionej ponad 34 GW, a mocy zainstalowanej 55 GW.
Najwięcej przedsiębiorstw ciepłowniczych stanowią te do 50 MW mocy zainstalowanej, a paliwa zużywane do produkcji ciepła to w ponad 70% węgiel kamienny – obecnie gaz to jedynie niewiele ponad 8%.
Polska Spółka Gazownictwa widzi olbrzymie zainteresowanie gazem w kontekście modernizacji i transformacji ciepłownictwa. W związku z tym Zarząd PSG powołał Departament Energii, którego głównym zadaniem jest dostosowanie Spółki do procesu dekarbonizacji. Nowy Departament ma za zadanie realizować rozpoczęty w PSG Program Transformacji Energetycznej, analizować potencjał rynku paliw gazowych w aspekcie dekarbonizacji oraz zdobywać nowych klientów z przedziału od 1 do 50 MW mocy zainstalowanej – w tym tych z obszaru ciepłownictwa, elektrociepłownictwa i przemysłu.
Jednak by zapewnić bezpieczeństwo transformacji energetycznej i dokonać zmiany paliwa z węgla na gaz w ciepłownictwie, konieczne są dodatkowe fundusze zewnętrzne, które posłużą do zwiększenia budżetu inwestycyjnego PSG – środki finansowe na niezbędne inwestycje i rozbudowę sieci dystrybucyjnej. Ich źródłem mogłoby być np. umożliwienie przekazania pieniędzy z Unii Europejskiej na rozbudowę sieci gazowej i przesyłowej.
Bez nich trudno będzie zwiększyć możliwości i przepustowość dystrybucyjnej sieci gazowej PSG – szczególnie w miejscach, gdzie łączy się ona z siecią przesyłową. Potrzeba dużych inwestycji żeby ten „zestaw naczyń połączonych” mógł dobrze funkcjonować i żeby można było zwiększać wolumen gazu dystrybuowanego siecią Polskiej Spółki Gazownictwa.
Polska Spółka Gazownictwa rozwija swoją sieć dystrybucyjną z myślą o niskoemisyjnej przyszłości polskiej gospodarki – analizuje zagadnienia dotyczące poszerzenia funkcjonalności infrastruktury gazowej o zdolność do transportu gazu ziemnego z domieszką innych gazów, pochodzących ze źródeł OZE, w tym przede wszystkim biometanu. Zgodnie z Polityką Klimatyczną UE, wykorzystywanie biometanu jako alternatywnego paliwa dla energetyki i ciepłownictwa, może pozwolić na znaczną redukcję emisji gazów cieplarnianych i w istotny sposób pomóc osiągnąć cele związane z transformacją energetyczną Polski. Wszystko wskazuje na to, że to właśnie biometan zmieszany z klasycznym gazem ziemnym może ustabilizować kogenerację i być gwarantem tego, że te systemy będą funkcjonowały prawidłowo.
Jednym z celów powołanego przez Spółkę Programu Transformacji Energetycznej jest także zatłaczanie wodoru do sieci dystrybucyjnej. PSG w 2020 roku dołączyła do Partnerstwa na rzecz budowy gospodarki wodorowej i bierze udział w pracach nad tworzeniem sektorowego porozumienia wodorowego, które koordynuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Dlatego Narodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu wdraża nowe, ważne dla sektora energetycznego technologie i rozwiązania wspierające rozwój energetyki niskoemisyjnej, opartej na ekologicznych źródłach wytwarzania oraz infrastrukturze o wysokiej efektywności.
Polska Spółka Gazownictwa z Grupy Kapitałowej PGNiG jest liderem na rynku dystrybucji gazu w Polsce i największym Operatorem Systemu Dystrybucyjnego Gazu w Europie. Misją PSG jest dostarczanie paliwa gazowego w sposób ciągły, bezpieczny oraz z poszanowaniem środowiska naturalnego. Spółka eksploatuje sieć gazową o długości ponad 195 tys. km, co stanowi 97 proc. sieci dystrybucyjnej gazu w Polsce. Spółka dostarcza rocznie prawie 12 mld m3 paliwa gazowego do ponad 7 mln klientów.
Urszula Zając, Radosław Jankiewicz Polska Spółka Gazownictwa
