Z dr Aleksandrą Hadzik, prezesem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rozmawia Radosław Nosek
Na Forum Ekonomicznym w Karpaczu, podczas panelu „To nie jest kraj dla starych łudzi”? – wzloty i upadki polityki senioralnej, w którym brała Pani udział, dyskutowano m.in. o tym, w jakim wieku zaczyna się starość. Czy udział najstarszych grup wiekowych wśród ubezpieczonych w KRUS rośnie?
Odpowiedź na pytanie: kiedy zaczyna się starość, jest bardzo indywidualna i zależy od samopoczucia oraz stanu zdrowia danej osoby. Jako społeczeństwo żyjemy coraz dłużej, ale średnia życia rolników nadal jest niższa od tej w innych grupach zawodowych, choć i tu odnotowujemy trend wzrostowy. Jeszcze w 2016 roku w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ubezpieczonych było 57 135 osób w wieku 61–66 lat. W grupie wiekowej powyżej 66 lat takich osób było 2 956. W I połowie 2021 roku liczebność pierwszej z tych grup wzrosła do 71 460, czyli o 25,1%, a drugiej do 4 917 – aż o 66,3%. Może to być spowodowane lepszym stanem zdrowia rolników i ich chęcią do dłuższej pracy, jak również wynikać z konieczności przekazania gospodarstwa następcom, co czasem bywa trudne z racji tego, że młodzi ludzie nie zawsze chcą na wsi pozostać. W założeniach Polskiego Ładu znajdują się korzystne dla rolników zmiany dotyczące warunków przechodzenia na emeryturę, więc zobaczymy, na ile to zmieni obecną sytuację i trendy .
A jak pandemia wpłynęła na jakość życia seniorów?
Życie w czasie pandemii jest trudniejsze dla wszystkich, a wirus, jak wiemy, jest najgroźniejszy właśnie dla osób starszych. W trosce o zdrowie ubezpieczonych i świadczeniobiorców Kasy w czasie największego nasilenia zakażeń ograniczyliśmy bezpośredni kontakt pracowników KRUS z naszymi beneficjentami, tworząc jednocześnie szereg rozwiązań zdalnych, dzięki którym obsługa interesantów przebiegała bez zakłóceń. Od początku pandemii nie odnotowaliśmy żadnych opóźnień w terminowych wypłatach emerytur, rent czy zasiłków. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom ubezpieczonych w Kasie, mierzących się ze skutkami zdrowotnymi po przebytej chorobie COVID-19, w połowie 2021 roku w Centrach Rehabilitacji Rolników w Jedlcu oraz Szklarskiej Porębie uruchomiliśmy turnusy dla osób wymagających specjalistycznej hospitalizacji po przebyciu właśnie tej choroby.
Wspomniała Pani o rehabilitacji rolników. Kto może z niej skorzystać i na jakich zasadach?
Rehabilitacja lecznicza jest jednym z ustawowych obowiązków KRUS. Jej głównym celem jest umożliwienie rolnikom powrotu do aktywności zawodowej poprzez przywrócenie ogólnej sprawności i dobrego stanu zdrowia. Służą temu 21-dniowe turnusy rehabilitacyjne, na które skierowanie może otrzymać rolnik ubezpieczony w KRUS, jeżeli lekarz uzna, że istnieją wskazania do przeprowadzenia rehabilitacji.
Turnusy rehabilitacyjne odbywają się w Centrach Rehabilitacji Rolniczej znajdujących się w Świnoujściu, Iwoniczu-Zdroju, Jedlcu, Kołobrzegu, Szklarskiej Porębie i Horyńcu-Zdroju. Są to nowoczesne, doskonale wyposażone ośrodki z wykwalifikowaną kadrą lekarską i pomocniczą. Rocznie z turnusów rehabilitacyjnych korzysta ok. 14 tys. rolników. Od początku działalności KRUS skorzystało z tej formy leczenia ponad 360 tysięcy osób.
Od 1993 roku Kasa prowadzi też wakacyjne turnusy rehabilitacyjne dla dzieci rolników. Korzystają z z nich dzieci w wieku od 7 do 15 lat, u których stwierdzono wady i schorzenia narządu ruchu lub które posiadają diagnozę związaną z chorobami układu oddechowego.
Jakie są dotychczasowe osiągnięcia KRUS, jeśli chodzi o prewencję wypadkową? Jak wygląda statystyka wypadków w rolnictwie w tym roku w porównaniu z ubiegłymi latami?
Sprawy bezpieczeństwa pracy w gospodarstwie rolnym są jednym z priorytetowych zadań KRUS. Od początku swojej działalności Kasa kładzie duży nacisk na działania prewencyjne zmierzające do zmniejszenia wypadków w gospodarstwach rolnych. Na początku lat dziewięćdziesiątych liczba zgłaszanych wypadków do KRUS wynosiła 66 tys., obecnie jest ich ponad 80% mniej. W 2020 roku odnotowaliśmy 10 974 wypadki, zaś w pierwszym półroczu 2021 roku do placówek terenowych i oddziałów regionalnych Kasy zgłoszono 6 017 zdarzeń wypadkowych.
Co wpływa na zmniejszającą się liczbę wypadków w rolnictwie?
Systematyczne zmniejszanie się liczby wypadków w rolnictwie to efekty codziennej pracy i wielu inicjatyw mających poszerzać świadomość rolników. Ta aktywność to między innymi bezpośrednie spotkania z rolnikami, szkolenia, pokazy bhp, a także ogólnokrajowe konkursy, takie jak Konkurs „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne”, Konkurs Plastyczny dla Dzieci „Bezpiecznie na wsi” czy konkurs filmowy dla młodzieży „Moja Wizja Zero”, który promuje założenia międzynarodowej strategii „Wizja Zero” – Kasa jest jej partnerem od 2018 roku. Ideą samej strategii jest nie tylko zmniejszenie liczby wypadków, lecz także ich całkowita eliminacja. Pamiętajmy też, że nowoczesne rolnictwo to bardzo rozbudowany park maszynowy. Z natury ciężkie maszyny rolnicze mogą stwarzać zagrożenia. Od 1995 roku przyznajemy tym najbezpieczniejszym maszynom, jak również narzędziom rolniczym czy odzieży ochronnej Znak Bezpieczeństwa KRUS. Dotychczas wyróżnienie to nadano 73 produktom. Działalność prewencyjna KRUS spotyka się także z uznaniem na arenie międzynarodowej. Od 1991 roku, czyli od początku istnienia, KRUS jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Zabezpieczenia Społecznego ISSA. Od 2007 roku Prezes KRUS jest przewodniczącym Sekcji ISSA ds. Prewencji. To bardzo konkretny dowód uznania dla naszej działalności.
