Zmiany demograficzne, starzenie się społeczeństwa, wyzwania dotyczące zabezpieczenia przyszłości i skłonienia Polaków do długoterminowego oszczędzania, to tylko część tematów, o jakich dyskutowali eksperci podczas panelu „Emerytury, oszczędzanie, demografia”, który odbył się 26 kwietnia podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego (EKG) w Katowicach.
Pierwszym tematem, który poruszyli eksperci, było przeciwdziałanie ujemnemu przyrostowi naturalnemu poprzez zwiększanie dzietności, co podkreśliła Barbara Socha, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej.
Jej zdaniem należy wprowadzić zachęty dla kobiet, m.in. poprzez wprowadzenie zmian w ustalaniu wysokości świadczeń. Wzorem może tu być np. Francja, gdzie urlopy macierzyńskie są zaliczane do okresów składkowych lub jak w przypadku naszych południowych sąsiadów – wprowadzenie systemu alimentacyjnego, tj. współfinansowania składek emerytalnych przez dzieci.
Jak poprawić wydajność systemu emerytalnego
Stanisław Kluza z Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH uważa, że obecną sytuację może zmienić napływ imigrantów z Ukrainy, ale zależy to od tego, ile z 3 mln osób, które znalazły schronienie w Polsce, zostanie tu na stałe. Jednocześnie były minister finansów i przewodniczący KNF w latach 2006-2011 sądzi, że należy powrócić do dyskusji odnośnie podniesienia wieku emerytalnego w celu poprawy wydajności systemu emerytalnego oraz zwiększyć elastyczność systemu, aby ułatwić tym, którzy są już na emeryturze, bycie aktywnym zawodowo lub społecznie.
Paweł Jaroszek, członek zarządu ZUS, podkreślił, że kondycja ZUS i KRUS jest dobra i stabilna. System emerytalny powinien opierać się jednak na filarze publicznym i prywatnych oszczędnościach, gdyż oba systemy są wobec siebie komplementarne, uzupełniają się i nie powinny się kanibalizować. Panelista uważa, że jednym z kluczy do zabezpieczenia spokojnej starości jest budowa świadomości emerytalnej, która powinna się zacząć w wieku 20-25 lat oraz zachęcanie do jak najdłuższej pracy bo każdy dodatkowy rok oznacza wzrost świadczeń emerytalnych o ok. 8-10%.
Skuteczne wdrażanie Pracowniczych Planów Kapitałowych
Robert Zapotoczny, prezes zarządu PFR Portal PPK, podkreślił, że właśnie edukacja finansowa miała największe znaczenie przy wdrażaniu Pracowniczych Planów Kapitałowych. Wyraźnie było to widać na przykładzie instytucji, w których pracodawcy aktywnie wspierali wprowadzenie systemu poprzez zapewnienie pracownikom materiałów edukacyjnych i szkoleń.
Z tą tezą zgadza się także Jarosław Skorupski, prezes zarządu BNP Paribas TFI. Uważa on, że niezbędna jest edukacja finansowa, szczególnie uwzględniająca oszczędzanie na przyszłość i posiadanie dodatkowych oszczędności. Jednocześnie jest on zdania, że należy tworzyć nowe produkty, które są zrozumiałe dla zwykłych ludzi, optymalnie związane z zachętami podatkowymi. Podobnie jak jego przedmówcy, Skorupski jest zdania, że należy wspierać osoby o niskich emeryturach i zachęcać osoby w wieku 55+ do dalszej pracy. Postuluje on jednak o rozwagę przy projektowaniu nowych rozwiązań.
Zdaniem Antoniego Kolka, prezesa zarządu Instytutu Emerytalnego, należy wprowadzić zachęty do korzystania z dostępnych narzędzi do oszczędzania. Zwłaszcza w kontekście kolejnego automatycznego zapisu do PPK, gdzie ogrom pracy będzie się skupiał wokół zachęcenia najmniej zarabiających do pozostania w programie. Do tej pory największy wkład w edukację miały instytucje finansowe oraz eksperci PFR Portal PPK. W przyszłości powinniśmy nadal promować oszczędności indywidualne i wprowadzić mechanizmy, które pozwolą zabezpieczyć oszczędności np. przed inflacją.
Całość doskonale podsumowują słowa prezesa Roberta Zapotocznego
– W naszym DNA mamy trzy P – Polska, pokora, praca. My naprawdę z wielką pokorą codziennie podchodzimy do naszych obowiązków, wynikających z pracy. […] Mamy bardzo duży szacunek do instytucji finansowych. Dużo pracy jest przed nami, bo jeżeli mamy do czynienia z sytuacją zaufania in minus, to jest naprawdę trudne.
Oprac. na podstawie: www.mojeppk.pl
