Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o dodatku solidarnościowym, której projekt złożył wcześniej w Sejmie. Zgodnie z projektem nowe świadczenie ma wesprzeć osoby, które przez pandemię koronawirusa utraciły pracę. Prof. Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, szacuje że z tego rozwiązania będzie mogło skorzystać około 500 tys. osób.

Jak zaznacza prof. Gertruda Uścińska, warunkiem uzyskania prawa do dodatku będzie posiadanie okresu podlegania w 2020 roku ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy przez co najmniej 60 dni. fot. mat. prasowe

Dodatek przysługuje osobom, z którymi po 15 marca 2020 r. rozwiązano umowę o pracę za wypowiedzeniem, albo których umowa po tej dacie uległa rozwiązaniu z upływem czasu, na który była zawarta. Jak zaznacza prof. Gertruda Uścińska, warunkiem uzyskania prawa do dodatku jest podleganie w 2020 roku ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy przez co najmniej 60 dni.
Świadczenie jest nieopodatkowane, a składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne nie pomniejszają jego wysokości. Składki są finansowane przez budżet państwa. Ze świadczenia nie będzie można również dokonywać innych potraceń ani egzekucji.

Jak złożyć wniosek o nowe świadczenie?

Wnioski o wypłatę dodatku solidarnościowego będą składane wyłącznie drogą elektroniczną poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Dzięki wdrożonej w 2012 roku Platformie liczne sprawy z ZUS można załatwić przez internet, bez potrzeby wychodzenia z domu. W marcu br. klienci Zakładu założyli 112 tys. profili na PUE, a w kwietniu blisko 270 tys. Jest to rekord, ponieważ dotychczas przybywało przeciętnie 60–70 tys. nowych użytkowników miesięcznie. Łącznie klienci ZUS założyli już ponad 4 miliony profili na PUE.

Obsługa wniosków z Tarczy

Przyznawanie i wypłata dodatku solidarnościowego to kolejne nowe zadanie nałożone na Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ramach przeciwdziałania negatywnym skutkom epidemii koronawirusa. Od 1 kwietnia do ZUS wpłynęło ponad 4 mln wniosków w ramach Tarczy antykryzysowej oraz pond 1 milion wniosków o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Ponadto Zakład cały czas realizuje wszystkie dotychczasowe zadania, takie jak przyznawanie i wypłata emerytur, rent i innych świadczeń, a także pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne i inne fundusze.
Wnioski składane w ramach Tarczy antykryzysowej najczęściej dotyczą zwolnienia ze składek. Wiele osób stara się także o świadczenie postojowe. Są to przede wszystkim osoby samozatrudnione, ale także osoby wykonujące umowy cywilnoprawne (umowy zlecenia, agencyjne i o dzieło).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych zrealizował zwolnienie z obowiązku opłacania składek dla 2 milionów firm, umarzając składki na kwotę 7,6 mld zł, w tym 4 mld zł za marzec, 3,6 mld zł za kwiecień. Zwolnieniem zostały objęte składki za 6,5 mln osób ubezpieczonych. ZUS wypłacił także 1,8 mln świadczeń postojowych na łączną kwotę 3,3 mld zł. Zrealizowanych zostało 99 proc. wniosków w tej sprawie.

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w dobrej kondycji

Mimo panującego przez wiele tygodni lockdownu i zmniejszonej aktywności gospodarczej w kraju sytuacja Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pozostaje stabilna. Od początku roku Zakład pobrał o ok. 10 mld zł mniej składek na wszystkie fundusze, w tym na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. To jednak skutek działań osłonowych, to znaczy realizacji zwolnienia ze składek, odroczenia wielu firmom na kilka miesięcy płatności składek i zawartych układów ratalnych, a także nieco mniejszej liczby ubezpieczonych w ZUS w ostatnich miesiącach.
Liczba płatników składek, czyli przedsiębiorców i pracodawców zgłoszonych do ZUS, którzy opłacają składki, wynosiła na koniec maja br. blisko 2,5 miliona. Liczba ta była większa o 24 tys. w stosunku do kwietnia 2020 r. oraz mniejsza jedynie o 3 tys. w stosunku do lutego br. Spada także liczba firm zawieszających działalność.
Liczba osób ubezpieczonych w ZUS, za które opłacane są składki na ubezpieczenia społeczne, wynosiła na koniec maja br. 15,27 mln i spadła jedynie o około 1 proc. w stosunku do lutego 2020 r. Zmiana ta nie odbiega od wahań sezonowych.

Waloryzacja roczna

Osoby ubezpieczone w ZUS korzystają z corocznej waloryzacji swoich składek. W wyniku czerwcowej waloryzacji na kontach i subkontach osób ubezpieczonych przybyło ponad 243 mld zł. Według obwieszczenia Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej w czerwcu stan konta ubezpieczonego, w tym kapitału początkowego, wzrósł o 8,94 proc. Z kolei zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego stan subkonta zwiększył się o 5,73 proc.
Wysokość waloryzacji konta zależy od dwóch czynników: inflacji, czyli wzrostu cen towarów i usług, oraz od dynamiki zmian w przypisie składek na ubezpieczenie emerytalne. Ta druga zmienna to z kolei pochodna wzrostu płac i liczby ubezpieczonych. Waloryzacja subkonta zależy natomiast od dynamiki wzrostu nominalnego PKB w ostatnich 5 latach.
Po przeprowadzeniu waloryzacji rocznej Zakład przygotowuje informację o stanie konta ubezpieczonego na dzień 31 grudnia 2019 r. Od bieżącego roku informacja będzie trafiać do osób ubezpieczonych powyżej 35. roku życia w postaci elektronicznej, to znaczy będzie udostępniana na profilu ubezpieczonego na Platformie Usług Elektronicznych. Nie będą już wysyłane miliony papierowych listów. Informacja zostanie jednak przedstawiona pisemnie na wniosek klienta ZUS.

Czerwcowi emeryci

Na mocy Tarczy antykryzysowej do emerytur przyznawanych w czerwcu 2020 r. będą miały zastosowanie przepisy dotyczące waloryzacji kwartalnej składek i subkonta właściwe dla maja, jeśli będzie to korzystne dla osoby uprawnionej.
Dodatkowo od 1 czerwca br. zmieniły się kwoty dorabiania do emerytur. Renciści oraz osoby pobierające wcześniejsze emerytury mogą dorabiać bez ograniczeń do kwoty 3732,10 zł. Jeśli przekroczą tę kwotę, ich świadczenie ulegnie obniżeniu o kwotę przekroczenia, ale nie więcej niż o 620,37 zł (w przypadku emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy), 465,31 zł (w przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy) albo 527,35 zł (w przypadku renty rodzinna dla jednej osoby). Natomiast jeśli zarobki przekroczą 6931,00 zł, świadczenie zostanie zawieszone całkowicie.
Emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny, mogą dorabiać do swojej emerytury bez ograniczeń. Bez ograniczeń mogą również dorabiać niektórzy renciści. Chodzi o osoby, które pobierają renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową. Ten przywilej dotyczy również rent rodzinnych przysługujących po osobach uprawnionych do tych świadczeń.

UWAGA: Wniosek tylko przez PUE 

Wnioski o wypłatę dodatku solidarnościowego mają być składane wyłącznie drogą elektroniczną poprzez Platformę Usług Elektronicznych. Łącznie klienci ZUS mają już ponad 4mln profili na PUE.