Rozmowa z Markiem Gawrońskim Wiceprezesem ds. Relacji z Sektorem Publicznym i Rządowym, Volvo Group Poland
Marek Gawroński Volvo Group Polska fot. mat. prasowe
1.Podczas IX Kongresu Regionów we Wrocławiu, brał udział w sesji plenarnej „Czy polskie miasta są gotowe na rewolucję w mobilności?”. Jak brzmi odpowiedź na to pytanie?
Można powiedzieć, że polskie miasta są już w trakcie tej rewolucji i wprowadzają nowe rozwiązania i nowe pojazdy. Mamy przykłady miast, gdzie transport publiczny jest lub za chwilę będzie w 100% zelektryfikowany. Bardzo często jest tak, że miasto swoją przygodę z elektromobilnością zaczyna od autobusów hybrydowych i uczy się jak te pojazdy optymalnie wykorzystać w ruchu miejskim. Następnie testuje elektryczne hybrydy i ostatecznie przechodzi do autobusów elektrycznych. Takim miastem jest Inowrocław, który 3 lata temu kupił pierwsze autobusy hybrydowe, a następnie zdecydował się na zakup elektrycznych hybryd i pełnych elektryków, które dostarczymy do Inowrocławia pod koniec tego roku. To podejście jest bardzo korzystne, ponieważ miasto czy organizator transportu publicznego w danym mieście krok po kroku uczy się jak użytkować niskoemisyjny tabor, jak optymalizować jego wykorzystanie na konkretnych trasach, organizować infrastrukturę i system zarządzania dookoła niego.
Rynek autobusów zelektryfikowanych w Polsce rozwija się bardzo dynamicznie. Zwiększa się liczba ogłaszanych postępowań przetargowych na zelektryfikowane autobusy: elektryczne, elektryczne hybrydy typu plug-in oraz hybrydy. W poprzednim roku około 20% postępowań na zakup autobusów miejskich to te z napędem alternatywnym.
Mobilne miasto to nie tylko ekologiczne autobusy, ale również inne rozwiązania w mieście, dzięki którym miasto jest bardziej przyjazne mieszkańcom. Przykładowo na liniach z udziałem autobusów elektrycznych możemy umiejscowić przystanki tam, gdzie do tej pory było to niemożliwe np. pod przysłowiowym oknem lub wewnątrz galerii handlowych czy budynkach użyteczności publicznej. Takie rozwiązania funkcjonują np. w Goteborgu w Szwecji i jesteśmy pewni, że w niedalekiej przyszłości będą się na nie decydować również polskie miasta.
2.Czy istnieje zapotrzebowanie na autobusy hybrydowe ze strony polskich samorządów?
Od 2016 roku stale rośnie liczba samorządów w Polsce, które decydują się na zakup autobusów zelektryfikowanych lub deklarują taki zakup w najbliższej przyszłości. Porównując tylko ostatnie dwa lata – w 2016 roku samorządy kupiły 17 autobusów z napędem hybrydowym, w 2017 roku już 85 takich pojazdów, a w tym roku tylko w ciągu pierwszych pięciu miesięcy zarejestrowano 73 hybrydy. Dzieje się tak, ponieważ samorządy dostrzegają one korzyści płynące z zelektryfikowanego transportu. Takie autobusy mogą docierać w miejsca dotychczas niedostępne dla pojazdów z silnikiem spalinowym, zwiększa się komfort i wygoda podróżnych, zmniejsza poziom hałasu w miastach.
3.Jakie są szwedzkie doświadczenia w zakresie zrównoważonego transportu miejskiego?
Jednym z głównych doświadczeń szwedzkich, które mogłyby bardzo dobrze sprawdzić się również w Polsce, jest chęć do współpracy i testowania nowych rozwiązań. Tam stawia się na silną współpracę pomiędzy nami jako producentem i dostawcą autobusów, operatorami transportu, lokalnymi władzami, ponieważ w ten sposób można osiągnąć najlepsze efekty i sprawić, że w miastach będzie mniej hałasu i emisji, obsługa transportu będzie mniej kosztowna i bardziej kompleksowa. Volvo posiada duże doświadczenie i know-how w tym zakresie i przykładowo w Goteborgu w Szwecji od kilku lat Volvo współpracuje z miastem przy projekcie ElectriCity, w ramach którego na specjalnej linii autobusowej numer 55 testujemy nowe rozwiązania dla autobusów elektrycznych. Dla Szwedów poza ekologicznym napędem ważne jest również to, by autobus był funkcjonalny i dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, rodziców z dziećmi, seniorów, ale również ma być atrakcyjny dla młodych osób – stąd ładowarki USB czy WiFi. Wyniki badania satysfakcji wśród pasażerów tej linii pokazały, że 99% pasażerów jest zadowolonych z jej użytkowania.
4.Fabryka autobusów Volvo we Wrocławiu już od wielu lat produkuje pojazdy hybrydowe. Proszę ocenić zalety takiego miejskiego autobusu.
We Wrocławiu produkujemy trzy typy autobusów miejskich: hybrydowe, elektryczne hybrydy oraz autobusy w pełni elektryczne. Każdy z tych trzech rodzajów napędu odpowiada na inne potrzeby nie tylko miast, ale również konkretnych tras w miastach. Nasze hybrydy, elektryczne hybrydy oraz modele w pełni elektryczne są efektem wieloletnich działań w obszarze badań i rozwoju oraz testów tych modeli w zróżnicowanych warunkach. W tradycyjnym autobusie hybrydowym silnik elektryczny wykorzystywany jest podczas postoju i przy ruszaniu, co pozwala osiągnąć wydajność energetyczną o 40% większą w porównaniu z autobusem z silnikiem diesla. Kolejny typ autobusu to elektryczna hybryda różni się od tradycyjnych hybryd tym, że na większości trasy jest zasilany wyłącznie energią elektryczną – niewielki silnik spalinowy pełni tu funkcję pomocniczą. Taki autobus przejechać może w trybie elektrycznym ok. 70% trasy (w zależności od warunków, w jakich porusza się autobus), a doładowanie baterii odbywa się na przystankach końcowych i trwa jedynie trzy do sześciu minut – po tak krótkim czasie autobus może ruszać w trasę. Z kolei w przypadku autobusów elektrycznych oszczędność energii jest ogromna – można bowiem zredukować zapotrzebowanie na energię nawet o 95%.
Napęd hybrydowy to połączenie silnika spalinowego i elektrycznego. Oba silniki mogą pracować osobno lub jednocześnie, w zależności od potrzeb, co w efekcie daje oszczędności. Na przykład podczas postoju i przy niskich prędkościach – pracuje silnik elektryczny, a przy szybszej jeździe – spalinowy.Czystość powietrza oraz obniżenie poziomu hałasu to kwestie, które coraz częściej są brane pod uwagę przy projektowaniu systemów komunikacji miejskiej. W wielu polskich miastach problem jest szczególnie istotny ze względu na smog, który z roku na rok staje się coraz większym zagrożeniem dla zdrowia mieszkańców.Odpowiedzią na eko-potrzeby miast w zakresie transportu publicznego są autobusy wykorzystujące napęd elektryczny – np. hybrydy. Technologia hybrydowa to korzystne rozwiązanie dla komunikacji miejskiej -napęd hybrydowydoskonale spisuje się w pojazdach zmuszonychdo nieustannego zatrzymywania się i ruszania, poruszających się w intensywnymruchu miejskim, często przy niskich prędkościach (wtedy wykorzystywany jest silnik elektryczny). Pojazdy hybrydowe są cichsze od tradycyjnych diesli czy pojazdów o napędzie gazowym. Ruszają z przystanków na bezgłośnym napędzie elektrycznym, emitują znacznie mniej szkodliwych substancji, pozwalają oszczędzać energię, są też tańsze w eksploatacji.
5.W jakim kierunku rozwija się postęp techniczny w zakresie produkcji autobusów hybrydowych? Jakie nowości w tej dziedzinie proponuje Volvo?
Postęp w rozwoju transportu miejskiego i w zasadzie całego sektora motoryzacyjnego jest tak wielki, że w ciągu najbliższych 10 lat zostanie wdrożonych tutaj więcej innowacji niż przez poprzednie 50 lat. Z perspektywy Volvo mobilny transport publiczny oznacza trzy: całkowicie połączony (skomunikowany), zautomatyzowany i zelektryfikowany. W tym momencie Volvo koncentruje się na testowaniu autobusów autonomicznych, w których udział biorą również polscy inżynierowie. Kilka tygodni temu zaprezentowaliśmy demonstracyjny autobus autonomiczny. Prace nad wprowadzeniem tego typu autobusu do ruchu będą jeszcze trwać i składać się będą z kilku etapów: jako system wsparcia kierowców, na obszarach zamkniętych, następnie na specjalnie wyznaczonych liniach, a dopiero później nastąpi jego wykorzystanie w pełni w ruchu miejskim.
