W związku z rosnącą liczbą osób w wieku poprodukcyjnym, pogłębiającą się tzw. luką dochodową pomiędzy okresem pracy a emeryturą oraz niską stopą oszczędności zarówno rząd, jak i pracodawcy oraz strona społeczna wypracowali rozwiązanie mające na celu poprawienie jakości życia Polaków na emeryturze.
W 2019 roku zaczęła obowiązywać ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK). Tym samym Polska stała się pierwszym krajem regionu, który stworzył model powszechnych i dobrowolnych pracowniczych oszczędności. Takie rozwiązania funkcjonują już w innych wysoko rozwiniętych gospodarkach Europy i świata, m.in. Wielkiej Brytanii, Szwecji, Norwegii, Danii czy Nowej Zelandii i Australii. Kolejne państwa zaś planują ich wprowadzenie.
Jak pokazują badania społeczne, aż 80% Polaków chciałoby posiadać oszczędności, ale tylko kilkanaście realizuje swój plan w długim horyzoncie czasowym. Wynika to m.in. z braku wiedzy i dostępności rozwiązań. Do tej pory istniały w Polsce instrumenty, wspierane przez państwo, umożliwiające gromadzenie dodatkowych środków, niemniej zasięg ich funkcjonowania był ograniczony. Wynikało to m.in. z dużego sformalizowania systemu, nakładającego na pracodawcę liczne obowiązki administracyjne, takie jak założenie i prowadzenie kont, przekazywanie składek czy informowanie pracowników. W efekcie Pracownicze Plany Eemerytalne funkcjonowały głównie w największych i najzamożniejszych przedsiębiorstwach lub tych, gdzie silną pozycję posiadała strona społeczna. Pozostali uczestnicy rynku byli de facto pominięci. Największym zatem wyzwaniem, jakie stało przed ustawodawcą w momencie tworzenia założeń systemu PPK, było zapewnienie powszechnego uczestnictwa oraz solidarnego rozłożenia obciążeń i obowiązków z niego wynikających.
Udało się wypracować rozwiązania, które maksymalnie odciążają pracodawców, dając im jednocześnie narzędzie mogące stanowić silny argument w rywalizacji o pracownika na rynku. Praktyka ostatnich lat pokazuje, jak dynamicznie zmienia się rynek pracy. Średnio wynagrodzenia Polaków wzrastają o 7% rocznie. Rośnie konkurencyjność ofert pracy. To wszystko sprawia, że moment implementacji pracowniczych planów oszczędnościowych jest najlepszy z możliwych. Zaangażowanie pracodawców w zapewnienie bezpieczeństwa finansowego swoich pracowników z pewnością przełoży się na podniesienie poziomu zaufania do przedsiębiorstwa, zwiększenie jego atrakcyjności oraz motywacji osób zatrudnionych, a także, w skali globalnej, na podniesienie standardów rynku pracy.
Do decyzji pracodawcy należy wybór najkorzystniejszego dostawcy usług zarządzania PPK, który będzie zarządzał zgromadzonymi środkami pieniężnymi pracowników, a także wysokość przekazywanych miesięcznych wpłat. Podobnie jak wynagrodzenia pracowników, wpłaty do PPK stanowią koszt uzyskania przychodu. Zatem dla środków pieniężnych, które pracodawca zdecyduje się przekazać na PPK w minimalnej wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto, realny koszt poniesiony przez pracodawcę wyniesie od ok. 1% do ok. 1,2% w zależności od wysokości dochodów pracownika. Ponadto wpłata do PPK jest zwolniona z naliczania składek na rzecz ZUS. Choć program został utworzony z myślą o tym, aby jego uczestnicy oszczędzali w nim aż do ukończenia 60. roku życia, to na każdym etapie tego oszczędzania pracownik będzie miał dostęp do swoich pieniędzy. Zarówno przed, jak i po osiągnięciu 60. roku życia. Jeśli zechce wypłacić pieniądze przed tym terminem, wystarczy, że złoży wniosek. Oszczędności zostaną wówczas pomniejszone o dopłaty, które otrzymał ze strony państwa. Dodatkowo część dopłacona przez pracodawcę zostanie pomniejszona o 30 proc. Stanie się tak dlatego, że wpłaty te są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne. Potrącone 30 proc. zostanie jednak zapisane jako składka pracownika na jego ubezpieczenie emerytalne w ZUS. Przy zwrocie zostanie też potrącony podatek od dochodów kapitałowych. Wycofanie oszczędności z PPK nie pozbawi pracownika prawa do dalszego oszczędzania w tym programie. Jego rachunek nadal będzie prowadzony i będą na niego mogły wpływać nowe składki. No chyba, że pracownik złoży deklarację rezygnacji z udziału w PPK, ale z pieniędzy można będzie też skorzystać w innych sytuacjach.
Uczestnik programu będzie mógł wypłacić do 100 proc. oszczędności na pokrycie wkładu własnego, biorąc kredyt np. na zakup mieszkania lub budowę czy zakup domu. Tu konieczne będzie wprawdzie zwrócenie wycofanych pieniędzy na rachunek PPK, jednak spłatę można będzie rozłożyć na nieoprocentowane raty, na 15 lat. To rozwiązanie dotyczy osób przed 45. rokiem życia. Ale i to nie wszystko. W przypadku poważnej choroby swojej, współmałżonka lub dziecka, uczestnik PPK będzie mógł wypłacić do 25 proc. zgromadzonych w nim oszczędności jeszcze w trakcie oszczędzania. Tu już bez obowiązku zwrotu do systemu wypłaconych z niego pieniędzy.
– Podczas prac nad ustawą o pracowniczych planach kapitałowych, zależało nam, żeby dostosować przepisy do realnych potrzeb Polaków.
Nasze PPK pozytywnie wyróżnia się spośród podobnych programów, które już funkcjonują na świecie. Daje bowiem możliwość skorzystania ze zgromadzonych środków własnych w przypadku konieczności wniesienia wkładu własnego na zakup lub budowę mieszkania bądź domu, a także choroby. Katalog chorób, które wziął pod uwagę ustawodawca zostały oparte o statystyki najczęściej występujących w społeczeństwie chorób przewlekłych i wymagających długotrwałego, a co za tym idzie kosztownego leczenia – mówi Robert Zapotoczny, prezes PFR Portal PPK, współtwórca ustawy.
Spółka PFR Portal PPK pełni rolę jedynego oficjalnego źródła informacji o Pracowniczych Planach Kapitałowych. W ramach prowadzonej kampanii informacyjnej zespół ekspertów Biura Relacji z Klientami zrealizował ponad 500 szkoleń i spotkań na terenie całego kraju w firmach, które jako pierwsze zostały objęte programem PPK. Łącznie firmy w których odbyły się szkolenia zatrudniają ponad 1,1 mln osób.
Harmonogram najbliższych szkoleń otwartych
15.10.2019 Toruń Włocławska 167
15.10.2019 Konin Zakładowa 11
15.10.2019 Siedlce Skwer Niepodległości 2
15.10.2019 Suwałki Noniewicza 49
15.10.2019 Kalisz Częstochowska 25
16.10.2019 Kraków Podole 60
16.10.2019 Będzin 11 Listopada 20
16.10.2019 Jelenia Góra Sudecka 63
22.10.2019 Kielce Piotrkowska 12
22.10.2019 Ełk Podmiejska 5
22.10.2019 Rzeszów Grunwaldzka 15
23.10.2019 Łódź Tymienieckiego 22G
23.10.2019 Świdnik Wyszyńskiego 15
23.10.2019 Rybnik Bolesława Chrobrego 3
23.10.2019 Piaseczno Plac Piłsudskiego 9
23.10.2019 Bolesławiec Piastów 14
24.10.2019 Warszawa Modlińska 197
24.10.2019 Zawiercie Leśna 2
28.10.2019 Łęczna Plac Kościuszki 22