Wywiad z Ireneuszem Merchel, prezesem Zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.
Ireneusz Merchel, prezes Zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. fot. mat. prasowe
Panie Prezesie, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują jedno z najważniejszych dla komunikacji w Polsce przedsięwzięć – Krajowy Program Kolejowy (KPK) jak przebiega realizacja tego programu?
Zacznijmy od liczb. Wartość Krajowego Programu Kolejowego wynosi obecnie na początku 2020 r. blisko 76 mld zł. Zakończone zostały inwestycje za ponad 13 mld zł, w realizacji są projekty za ponad 44 mld zł, a w procedurach przetargowych – za 11 mld zł. Te rekordowe kwoty pokazują zarówno to, jak ambitny jest to program, ale także, że jest sprawnie realizowany. W naszej działalności wykorzystujemy już zdobyte doświadczenia, wdrażamy do realizacji nowe pomysły i nowe technologie, by proces zmian na polskiej kolei nie tracił na jakości i intensywności. Wspólnie z Ministerstwem Infrastruktury tworzymy program inwestycyjny do nowej perspektywy 2021 – 2027, a także współpracujemy przy realizacji rządowego programu „Kolej Plus” i pracach związanych z CPK.
Jak dotychczasowe wykorzystanie środków finansowych KPK przekłada się na korzyści społeczne?
Dzięki realizowanym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. inwestycjom łatwiej podróżuje się w aglomeracjach i pomiędzy nimi. Podnoszony jest także standard podróży na liniach regionalnych. Zarówno na długich, jak i krótkich trasach szybciej i łatwiej podróżujemy pociągami. Inwestycje PLK w aglomeracjach oznaczają dla pasażerów dodatkowy środek transportu w centrum miasta, oferujący krótkie podróże. Tylko dzięki zmodernizowaniu warszawskiej linii obwodowej, z nowym przystankiem Warszawa Powązki, kilkadziesiąt tysięcy pasażerów może codziennie sprawniej korzystać z komunikacji kolejowej. W zakorkowanych centrach miast, szybka i bezkolizyjna kolej aglomeracyjna staje się ekologiczną alternatywą dla innych środków transportu. Nasze inwestycje obejmują największe ośrodki m.in. w województwie małopolskim, zachodniopomorskim, podkarpackim. Prowadzone projekty swoim zasięgiem obejmują wszystkie części kraju. By wymienić tylko kilka przygotowanych tras to: Olsztyn – Ełk, przez Pisz, a także Słupsk – Ustka. Na Podhalu korzystamy z kolejnych efektów inwestycji między Skawiną, a Suchą Beskidzką oraz między Chabówką a Zakopanem. Z Wrocławia do Zgorzelca dzięki elektryfikacji odcinka Węgliniec – Zgorzelec, nawet w 1 godzinę 40 minut jedzie pociąg elektryczny, a ukończone prace na trasie Poznań – Piła oraz Opole – Nysa poprawiły bezpieczeństwo i skróciły czas przejazdu pociągów w regionach. Nowe możliwości zyskały miasta w Zagłębiu Miedziowym dzięki modernizacji linii Legnica – Lubin – Rudna Gwizdanów.
W jakim zakresie można mówić o zwiększaniu dostępności kolei dla pasażerów?
Budujemy nowe przystanki, dzięki którym łatwiej podróżować w kolejnych regionach kraju, a tym samym mieszkańcy zyskują lepszy m.in. codzienny dojazd do pracy czy, szkoły. W ostatnich miesiącach PKP Polskie Linie kolejowe S.A. oddały pasażerom prawie w każdym województwie nie tylko przebudowane stacje i przystanki, ale także nowe. To Warszawa Powązki, Rzeszów Zachodni, Olsztyn Śródmieście, Jelenia Góra Zabobrze i Jelenia Góra Przemysłowa, Nysa Wschodnia w Opolskiem, Słupsk Północny i Ustka Uroczysko w Pomorskiem czy Radziszów Centrum w Małopolsce. Z miesiąca na miesiąc i z roku na rok będzie się zwiększała liczba miejsc, z których skorzystamy z kolei.
Czy za ograniczaniem wykluczenia komunikacyjnego i zwiększeniem dostępności do kolei poprawia się również komfort obsługi?
Nowe oraz modernizowane stacje i przystanki są konsekwentnie dostosowywane do oczekiwań pasażerów. Już w styczniu podpisaliśmy umowę na wyposażenie 133 stacji i przystanków w system dynamicznej informacji pasażerskiej i monitoring. To setki wyświetlaczy oraz infokiosków i nowe nagłośnienie, które sprawią, że informacje dla podróżnych będą szybsze i aktualniejsze. Uwzględniamy potrzeby wszystkich grup pasażerów, także osób o ograniczonych możliwościach poruszania się. Pomagają w tym montowane windy i pochylnie. Dla osób niedowidzących i niewidomych na stacjach dostępne są tablice informacyjne z alfabetem Braillea. Przed wyruszeniem w podróż można sprawdzić na stronie portalpasażera.pl i stronach przewoźników, jakie udogodnienia znajdziemy na wybranej stacji.
Czy projekty Krajowego Programu Kolejowego wpływają też na rozwój gospodarki kraju?
Inwestycje prowadzone przez PLK mają realny wpływ na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki. Projekty portowe, poprawiają dostęp kolejowy do portów w Gdańsku i Gdyni oraz Szczecinie i Świnoujściu. Inwestycje za ponad 4 mld zł, skrócą czas obsługi towarów, a pociągi zabiorą większe ładunki. Zmieniamy także linie kluczowe dla przewozu ładunków, np. tzw. Magistralę Węglową ze Śląska do portów trójmiejskich czy trasę od Szczecina, przez Poznań, Wrocław i Śląsk. Ważnym impulsem do rozwoju gospodarki są również prace na przejściach granicznych. Nasze inwestycje zwiększają atrakcyjność i konkurencyjność kolei względem innych środków transportu.
Jak układa się współpraca z wykonawcami, bo od nich tez zależy efekt prac?
Współpracujemy z setkami wykonawców i oni są współtwórcami uzyskiwanych efektów. Większość kontraktów w ramach KPK wygrywają firmy polskie lub z polskim kapitałem. Spółki, które występowały w roli podwykonawców, coraz częściej startują samodzielnie lub w konsorcjach, w charakterze głównego wykonawcy, obecnie głównie w przetargach o wartości do ok. 200 mln zł. Wspólnie z firmami usprawniamy realizację prac. Zabiegamy o stosowanie automatyzacji i mechanizacji robót na torach. Coraz powszechniejsze jest stosowanie prefabrykatów, bo – szczególnie przy budowie mostów, wiaduktów i przepustów, skraca się czas robót. Mamy wprowadzony szerzej wymóg blokowej dostawy w budowaniu rozjazdów, co przyśpiesza prace i zwiększa ich jakość. W 2016 roku zamontowano w tym systemie 16 rozjazdów, w 2017 roku już kilkadziesiąt, obecnie montuje się kilkaset.
Wielkie inwestycje na torach, coraz większe zainteresowanie koleją i rosnąca liczba podróżnych – jak spółka rozwiązuje te wyzwania?
Nie zapominamy, że podstawowym zadaniem PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. – jako zarządcy narodowej sieci linii kolejowych jest zapewnienie sprawnego przejazdu tysięcy pociągów pasażerskich i towarowych. Bezpieczne i punktualne podróże, coraz lepsza oferta kolei dla pasażerów jest naszym celem. Dlatego na bieżąco współpracujemy z przewoźnikami i wykonawcami, by przygotowana w formie rozkładu jazdy oferta podróży nie była niespodziewanie zmieniana. Chcemy, by pozytywny trend powrotu pasażerów do kolei był utrzymany i w codziennych przejazdach i wyjazdach okazjonalnych w regionie, na terenie Polski i w podróżnych międzynarodowych. Oczywiście – choć to może to mniej atrakcyjny temat, lecz gospodarczo ważny – nie zapominamy o utrzymywaniu coraz lepszej oferty dla przewoźników towarowych.
Czy spółka przygotowuje się już do nowej perspektywy?
By kolejne projekty na nową perspektywę finansową UE były sprawnie realizowane już opracowujemy studia wykonalności i dokumentacje projektowe. W 2021 r. będziemy dysponować dokumentacją techniczną i będziemy gotowi do ogłoszenia przetargów dla wielu nowych projektów. Takie rozwiązania pozwolą w kolejnych latach na normalne planowanie zarówno rozkładu jazdy przez przewoźników, jak i odpowiednie, spokojne zachowanie wykonawców działających w obszarze kolejowym.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. są zarządcą narodowej sieci linii kolejowych. Spółka każdego dnia nadzoruje kursowanie 6 tys. pociągów pasażerskich i towarowych w całym kraju. PLK są odpowiedzialne za układanie rozkładu jazdy, który powstaje na zamówienie przewoźników. Aby zapewnić sprawne zarządzanie ruchem i bezpieczne przewozy, do prac na sieci kolejowej wykorzystywany jest coraz nowocześniejszy sprzęt. Nowe urządzenia na peronach: infokioski, wyświetlacze, głośniki zapewniają dogodne informacje o rozkładzie jazdy. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują obecnie największy w historii program inwestycyjny- Krajowy Program Kolejowy o wartości blisko 76 miliardów złotych.
