Dr Andrzej Marjański, kierownik Zakładu Przedsiębiorczości i Firm Rodzinnych w Społecznej Akademii Nauk w Łodzi opowiada o specyfice firm rodzinnych oraz wyzwaniach, które stoją przed ich właścicielami.
Jeszcze kilka lat temu pojęcie „firmy rodzinne” było stosunkowo obce dla Polaków, kojarząc się raczej z bardzo małymi przedsiębiorstwami. Jak zmieniało się nasze postrzeganie tych podmiotów i jakie mają one znaczenie dla polskiej gospodarki?
Przedsiębiorstwa rodzinne powszechnie utożsamiane są z małymi i średnimi firmami. Takie skojarzenie jest jak najbardziej uzasadnione. Jednak wśród dużych podmiotów gospodarczych w Polsce jest coraz więcej firm rodzinnych, tworzących również grupy powiązanych ze sobą podmiotów. Firmy rodzinne, należące do grupy MSP, stanowią istotę zarządzania rodzinnego, ponieważ zarówno w sferach własności i zarządzania, jak również kultury organizacyjnej i zarządzania ludźmi, znaczenie familizmu, czyli przeniesienia wartości rodzinnych i roli rodziny do biznesu, jest kluczowe. Duże firmy rodzinne, ze względu na skalę działalności, mają zazwyczaj rozbudowaną oraz sformalizowaną strukturę zarządzania i zatrudniają menedżerów spoza rodziny. Zawsze jednak własność, nadzór i kluczowe stanowiska oraz decyzje strategiczne znajdują się w rękach rodziny. Obecnie firmy rodzinne stanowią kluczowy element polskiej gospodarki, bez którego nie mogłaby ona prawidłowo funkcjonować i rozwijać się. Są także coraz lepiej postrzegane przez konsumentów, którzy wskazują na takie ich cechy jak: tradycja połączona z nowoczesnością, rzetelność, solidność oraz uczciwość.
Z jakimi problemami borykają się na co dzień właściciele rodzinnych przedsiębiorstw? Czy polskie przepisy sprzyjają prowadzeniu takiej działalności?
Właściciele firm rodzinnych, tak jak wszyscy przedsiębiorcy, borykają się z różnymi problemami hamującymi ich rozwój. Muszą jednak poradzić sobie ze specyficznym wyzwaniem, jakim jest harmonijne połączenie pracy z życiem rodzinnym. Problemy powstające z zazębiania się strefy wpływów rodziny ze strefą wpływów przedsiębiorstwa muszą być rozwiązywane poprzez wypracowanie mechanizmów, pozwalających na zachowanie równowagi pomiędzy systemem rodziny i systemem przedsiębiorstwa. Prawo stanowi tylko jeden z czynników, wpływających na warunki prowadzenia biznesu. Widoczny jest postęp w rozumieniu specyfiki funkcjonowania rodzinnych przedsiębiorstw i umożliwienia zachowania ciągłości ich działania poprzez przejecie ich przez następne pokolenie.
Pan sam zarządza rodzinnym przedsiębiorstwem Dremar, założonym przez pańskiego ojca. Jaki jest profil tej firmy, co produkuje, kim są jej klienci?
Nasza firma produkuje okna i drzwi z drewna, które jest najszlachetniejszym ekologicznym surowcem, pozwalającym na tworzenie niepowtarzalnych wyrobów. Naszymi klientami są osoby kochające piękno drewna, a my z pasją pomagamy realizować ich marzenia.
